Kościół św. Karola Boromeusza

ul. Chłodna z kościołem Karola Boromeusza

neorenesansowa fasada kościoła

Kościół św. Karola Boromeusza – neorenesansowy kościół położony przy ul. Chłodnej 21. Świątynia jest kościołem parafii św. Andrzeja. Neorenesansowy projekt świątyni przygotował Henryk Marconi.

Historia:

- Początek budowy w 1841 roku w związku ze wzrostem liczebności parafii na placu pod Lwowem, w miejscu wcześniejszego targowiska, budowę zakończono w 1849 roku.

- Fundatorka Klementyna z Sanguszków Małachowska, po jej śmierci rząd i wierni

- W konstrukcji i wystroju świątyni po raz pierwszy w Królestwie Polskim użyto odlewów żeliwnych.

- Wnętrze kościoła wzorowane na rzymskiej bazylice Santa Maria Maggiore, jest zbudowany na planie krzyża łacińskiego, jest neorenesansowy, trójnawowy, bazylikowy o płaskim sklepieniu dźwiganym przez korynckie kolumny, z prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą. Ponad środkową nawą założono strop kasetonowy z kolorowymi rozetkami. Liczne są elementy z lanego żeliwa.

- Fasadę zwieńczono dwiema wieżami poprzedzonymi wspartym na kolumnach trójarkadowym przedsionkiem. Widnieją na nim rzeźby apostołów – św. Piotra i św. Pawła, a w tympanonie widnieje św. Karol Boromeusz udzielający komunii świętej mieszkańcom Mediolanu w czasie moru– płaskorzeźba wykonana została przez Pawła Malińskiego. Przy głównym wejściu, po bokach schodów ustawione są rzeźby przedstawiające Ojców Kościoła – św. Augustyna, św. Ambrożego, św. Grzegorza i św. Hieronima dłuta Ludwika Kaufmanna oraz Pawła Malińskiego.

- W prezbiterium, obok nowego ołtarza głównego wisi natomiast obraz św. Andrzeja rozpiętego na krzyżu, dzieło Michaela Willmana z XVIII wieku.

- Kościół nie był zniszczony podczas okupacji, dopiero 15 stycznia 1945 r. Niemcy wysadzili transept i prezbiterium świątyni. Częściowo zniszczony kościół przetrwał w swojej zasadniczej bryle. Całość prac zakończono w 1967 roku.

- Na zewnątrz kościoła, w bocznych elewacjach, umieszczone są figury świętych i błogosławionych – patronów Polski.

- Miejski żart głosi, że jest to jeden z najmniejszych kościołów Warszawy, bo wszyscy święci muszą stać na zewnątrz.

- Przed kościołem stoi figura Matki Bożej Łaskawej odlana w brązie według projektu Andrzeja Pruszyńskiego w 1889 r.

Pomnik Bitwy o Monte Cassino

pomnik

tablice i godła jednostek wojskowych walczących na Monte Cassino

i wiadomo ile kilometrów jest do Monte Cassino

Pomnik znajduje się pomiędzy Arsenałem a Ogrodem Krasińskich. Projekt pomnika wykonali: rzeźbiarz Kazimierz Gustaw Zemła i architekt Wojciech Zabłocki. Wykonany jest z żelbetu pokrytego białym marmurem.
Pomnik przedstawia bezgłową Nike ze śladami walki i okaleczenia, w formie 12-metrowej kolumny. W podstawie pomnika widać wzgórze przykryte całunem, postać Matki Boskiej i porozrzucane hełmy. Na 2-metrowym cokole umieszczono też urnę z prochami bohaterów umieszczoną pod całunem, na której widnieje Krzyż Monte Cassino. Oprócz tego na cokole wyrzeźbiono godła 5 polskich jednostek, które brały udział w bitwie.

Kościół Dzieciątka Jezus

wnętrze świątyni fot. Bartosz Kostrzewa

Z zewnątrz od strony ul. Czarnieckiego budynek wygląda jak dom mieszkalny. Od strony podwórza widać długi, żelbetowy, postmodernistyczny budynek w kształcie prostopadłościanu, w którym znajduje się główna nawa świątyni rzymsko-katolickiej pw. Dzieciątka Jezus. Wewnątrz kościoła ściana prezbiterium wykonana jest z surowej cegły.
Kościół Dzieciątka Jezus na Żoliborzu powstał w 1949 roku. Pierwszy proboszcz parafii pod tym samym wezwaniem, ks. Bronisław Piórkowski, na fundamentach zburzonej podczas powstania warszawskiego kamienicy przy ulicy Czarnieckiego 15 na osiedlu Żoliborz Oficerski rozpoczął budowę niewielkiej kaplicy. W związku z powiększającą się liczbą wiernych uczestniczących w nabożeństwach wystąpiono o zgodę na budowę większego kościoła w innej lokalizacji, jednak władze komunistyczne nie zgodziły się na to. W związku z tym ks. Piórkowski, mimo represji karnych, stopniowo rozbudowywał świątynię w głąb ogrodu znajdującego się za kaplicą. Prace zakończono w 1959 roku. Obecną bryłę świątyni rozbudowano według projektu Władysława Pieńkowskiego w 1977 roku.

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

wnętrze fajnego, nowoczesnego muzeum sportu

można się w muzeum dowiedzieć jakie medale zdobyli Polacy na IO - zdjęcia Bartosz Kostrzewa

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie to jedna z najstarszych tego typu placówek w Europie, działa nieprzerwanie od 1952. Obecnie mieści się w nowoczesnym Centrum Olimpijskim na ul. Wybrzeże Gdyńskie 4. Jego zbiory obejmują głównie trofea sportowe (medale, puchary) a także stroje i sprzęt sportowy.

Brama Straceń

Brama Straceń

stoki cytadeli - dziś symboliczny cmentarz

Brama Straceń nosiła najpierw nazwę Wrót Iwanowskich (na pamiątkę carskiego namiestnika w popowstaniowej Warszawie - księcia Iwana Paskiewicza) i zdobił ją ogromny, dwugłowy orzeł rosyjski. Tuż przed nią znajduje się symboliczny cmentarz więźniów Cytadeli, których egzekucje odbywały się w tym miejscu. Wśród 137 kamiennych krzyży ustawiono też kilka żydowskich macew. Przez Bramę Straceń wyprowadzano skazańców na stok od strony Wisły. Miejscem pamięci brama stała się w latach międzywojennych. Na filarach zawisły wówczas tablice z nazwiskami straconych patriotów, a przed wejściem stanęły armaty. Po wojnie, we wczesnych latach 50., bramę przekształcono w mauzoleum polskich rewolucjonistów i działaczy komunistycznych. Od tyłu dobudowano półokrągły mur, tworząc ciasny placyk z gazowym zniczem na środku.

Droga Skazańców

wyjście z dziedzińca X pawilonu

armaty rosyjskie wzdłuż ul. Skazańców

droga Skazańców

boczne wyjście z cytadeli

Od budynku X pawilonu biegnie wybrukowana kamieniami droga śmierci. Po tych kocich łbach prowadzono więźniów na śmierć. Dlatego tę ulicę nazwano Skazańców. W pobliżu X Pawilonu widzimy trzy rosyjskie armaty z 1836 r. Takiej broni wojska carskie używały aż do wybuchu pierwszej wojny światowej. Boczną furtką w Bramie Straceń przechodzono na stok, na egzekucje.  

X Pawilon Cytadeli

widok na X Pawilon i "kibitkę"

w pawilonie znajduje się ekspozycja poświęcona warunkom wieziennym

martyrologię Polaków na Syberii w epoce zaborów, ukazuje kolekcja prac malarza - sybiraka Aleksandra Sochaczewskiego, także więźnia X Pawilonu.

X Pawilon to miejsce, gdzie władze rosyjskie przetrzymywały więźniów. Na dziedzińcu budynku stoi kibitka do przewożenia więźniów. Nie jest to jednak oryginał, ale przebudowany wóz, którym wożono chleb z piekarni. Czarnymi kibitkami o maleńkich okienkach wywożono zesłańców na Sybir.

Budynek mieszczący dziś muzeum X pawilonu powstał jeszcze w czasach Królestwa Polskiego i mieścił magazyny rosyjskich koszar które znajdowały się tuż obok. Gdy z rozkazu Mikołaja I zaczęto budowę cytadeli po upadku powstania listopadowego, pawilon zamieniono na więzienie śledcze. Tu więziono i badano podejrzanych o spiskowanie przeciwko władzy rosyjskiej. Środek pawilonu to korytarz, po bokach którego ciągnęły się cele. Po jednej stronie wieloosobowe, po drugiej - jednoosobowe. W mniejszych salach trzymano ważnych więźniów. Więzieni tu byli m. in. Romuald Traugutt, ks. Ściegienny, Roman Dmowski i Józef Piłsudski.

Dziś w X Pawilonie mieści się oddział Muzeum Niepodległości. Gromadzi eksponaty związane z carskimi represjami. Można w nim zobaczyć cele więzienne.

Brama Bielańska

neogotyckie ozdoby bramy Bielańskiej

od środka spotkamy się ze stylem egipskim

Brama Bielańska od wewnątrz cytadeli jest zbudowana w stylu egipskim, z charakterystycznymi kolumnami niczym ze starożytnych świątyń nad Nilem. Od zewnątrz zaś jest neogotycka - przypomina bramę średniowiecznego zamczyska. Do jej muru z czerwonej cegły przytwierdzono militarne dekoracje w formie skrzyżowanych halabard z tarczami.

Ślady pomocy dla powstania warszawskiego

upamiętnienie żołnierzy WP

tablica

Od strony Wisłostrady nieopodal Cytadeli znajduje się kamienna płyta ku czci żołnierzy II Dywizji Piechoty I Armii Wojska Polskiego, którzy podczas Powstania Warszawskiego od 17 do 23 września 1944 r. dokonali w tym miejscu nieudanego desantu z Pragi na Żoliborz. Chcieli pomóc powstaniu ponieśli ogromne straty. A sowiecka armia czekała patrząc na płonącą Warszawę.

Mur Carnota w Cytadeli warszawskiej

mur Carnota

Mur Carnota – ceglany mur obronny ze strzelnicami, lokalizowany na stoku wału obronnego lub u jego podnóża. W murze mogły znajdować się strzelnice dla broni ręcznej. Zadaniem muru Carnota było utrudnienie przeciwnikowi pokonania rowu.

Cytadela Warszawska

brama od ul. Jeziorańskiego

"oficjalna" brama Dowództwa Wojsk Lądowych

Jak przystało na budowlę o charakterze wojskowym obecnie część twierdzy wciąż pozostaje w posiadaniu Wojska Polskiego, aczkolwiek na jej terenie działa również szereg instytucji całkowicie cywilnych, dzierżawiących pomieszczenia od wojska i muzealnych. Obecnie na Cytadeli mieści się Dowództwo Wojsk Lądowych.

Most Gdański - historia

Most przy Cytadeli został wzniesiony ze względu na konieczność przeprowadzenia linii kolejowej przez Wisłę. Przeprawę zdecydowano się wybudować na północ od miasta, w pobliżu Cytadeli.  Most, zaprojektowany przez Tadeusza Chrzanowskiego, był dwupoziomowy: górnym poziomem odbywał się ruch kolejowy, a dolnym – kołowy i pieszy. Odbiór mostu nastąpił 19 grudnia 1875 r.
Przeprawa była nazywana po prostu Drugim Mostem (pierwszy to most Kierbedzia). Oficjalnie dziś używa się nazwy most przy Cytadeli lub most Kolejowy. Wkrótce most przy Cytadeli okazał się niewystarczający, głównie ze względu na posiadanie tylko jednego toru. Zdecydowano się wznieść kolejny most, 32 m na północ od istniejącego. Nowa przeprawa, zaprojektowana przez Aleksandra Pstrokońskiego miała dwa tory i została otwarta w 1908 roku. Była potocznie nazywana Drugim Mostem Kolejowym lub Czwartym Mostem. Starszy most przeznaczono wyłącznie dla ruchu kołowo-pieszego. Oba mosty zostały wysadzone przez wycofujących się Rosjan 5 sierpnia 1915 roku. Drugi Most odbudowano jeszcze w czasie I wojny światowej, Czwarty Most odbudowano w czasie wojny lub po jej zakończeniu. W 1920 most przebudowano na drogowy wojskowy.
Mosty ponownie zostały wysadzone 13 września 1944 roku przez Niemców wycofujących się z Pragi. Po II wojnie światowej na filarach mostu przy Cytadeli stanął most Gdański.

Pierwszy bastion Cytadelii

kaponiera pierwszego bastionu

Cytadela Warszawska (w czasie zaboru Cytadela Aleksandrowska) - twierdza rosyjska zbudowana na rozkaz cara Mikołaja, po upadku powstania listopadowego, z zamysłem kontroli nad miastem, będącym ośrodkiem polskiego ruchu niepodległościowego. Pełniła także rolę więzienia śledczego oraz miejsca straceń działaczy narodowych i rewolucjonistów.

Fort Władimira (Legionów)

fort legionów

Fort "Włodzimierz" (ros. "Владимир"; od 1921 r. Fort "Legionów") – fort pierścienia umocnień wokół cytadeli , zbudowany w latach 1851-1853.
Trzykondygnacyjna wieża artyleryjska została wzniesiona w oparciu o projekt francuskiego fortyfikatora Marca Montalemberta na planie niepełnego ceglanego walca, zamkniętego od północnego zachodu bramą ze zwodzonym mostem i otoczonego suchym rowem.

W latach 1905-1906 i w 1909 mieściło się tu więzienie.
Po rozbrojeniu w 1914 roku w okresie I wojny światowej przechowywano w nim akta porosyjskiego Archiwum WOW. Fort znajdował się pod słabym nadzorem i okoliczna ludność rozkradała zgromadzone tu akta na opał, w konsekwencji czego w lutym 1919 miał tu miejsce pożar.
W roku 1921 nazwę fortu zmieniono oficjalnie na Fort Legionów.

We wrześniu 1939 r. na wieży urządzono stanowisko armaty przeciwlotniczej. Po II wojnie św. ponownie zajęło go wojsko. Znajdowały się tu m.in.: pracownia rzeźby, składnica map oraz magazyny mundurowe.

wejście do fortu

W 1996 r. fort został opuszczony i zdewastowany. Jednocześnie jego wnętrza wykorzystywano przy produkcji reklam (m.in. Ociec, prać?) i filmów (m.in. Ogniem i mieczem).

Miejsce stracenia Romualda Traugutta

krzyż i głaz pamiątkowy w miejscu straceniaTraugutta

głaz upamiętniający

Romuald Traugutt dyktator powstawia styczniowego został skazany na śmierć przez powieszenie. Egzekucja odbyła się 5 sierpnia 1864 roku obok Fortu Legionów (obecnie Park Traugutta) o 10 rano. Wraz z nim stracono 4 innych powstańców. Pierwszy krzyż i istniejący do dziś pamiątkowy głaz ustawiono tutaj już w 1916 r. Cztery lata później - o czym informuje napis na drugim kamieniu - pochowano tu pięć znalezionych w pobliżu czaszek. Dzisiejszy wygląd miejsce to zawdzięcza warszawskim rzemieślnikom z Cechu Krawców i Rzemiosł Włókienniczych, którzy w 1971 r. sfinansowali budowę murków i schodów. Ostatnim gestem przed śmiercią było ucałowanie krzyża podczas gdy zebrany trzydziestotysięczny tłum śpiewał pieśń Święty Boże.